Op de allereerste dag van de opleiding IPD in Utrecht keken ze elkaar aan en dachten ze: dit wordt niks. Zulke uiteenlopende persoonlijkheden, zo veel verschillende interesses – hoe kon dat ooit een collectief worden? ‘En nu delen we haast dezelfde hartslag. Hoe kan dat nou?’
Afzien verbindt
Ze lachen. Misschien was het wel die onnavolgbare reeks bizarre schoolreizen. In Oostenrijk raakten ze dagenlang geïnspireerd door ‘Ars Electronica Linz’, maar door een verkeerd geboekt hotel sjouwden ze er wel elke dag voor langs een winderige snelweg. Bij de fantastische Prague Biennale waren te weinig bedden en sliep een deel van de groep een week lang op de grond. Tijdens de grijze, natte Kunstmaand Ameland was een gammel vakantiehuisje een maand lang hun dierbare bubbel in bijna-lockdownland. Ze vertellen het allemaal met een grote glimlach. ‘Afzien verbindt. Zet dat maar bovenaan ons stukje. Dat is de titel van ons verhaal.’
Wat is Interactive Performance Design?
Die vraag hebben ze ontelbaar vaak gekregen bij familie-etentjes, gesprekken met vrienden, open dagen van HKU. Inmiddels hebben ze hun antwoord wel gevonden. De opleiding Interactive Performance Design van HKU Theater in Utrecht is uniek. Studenten leren werken op het grensgebied van kunst en theater. Het werk van een IPD’er moet meer prikkelen dan een ‘plat kunstwerk’, én een andere theaterervaring brengen dan in het publiek zitten bij een toneelstuk. Hedendaagse kunst en cultuur zoekt steeds meer naar snelheid en vernieuwing, ‘en in die snelheid en vernieuwing zijn wij opgeleid. Wij maken ervaarbare kunst. Een opleiding als IPD heb ik nergens anders kunnen vinden.’
Hun opleiding
De grootte van de groep die in 2022 afstudeert, speelde daar zeker ook een rol bij. ‘Natuurlijk is het een verschil of een docent de aandacht moet verdelen over twintig studenten of over vijf, zoals bij ons. We hebben jarenlang zó intensieve, persoonlijke begeleiding gehad. Daarbij staat HKU Theater heel erg open voor vernieuwing, er wordt telkens gekeken naar hoe met de veranderende kunstsector kan worden meegegroeid. Je vergeet soms bijna hoe bijzonder dat is.’
Hun reis
Ze maakten veel met elkaar mee, zagen elkaar op hun best en op hun slechtst. Ze begonnen in Utrecht met twee keer zo veel, maar bleven over met de studenten die eigenwijs genoeg waren. Dat is ook terug te zien in hun eindwerken, die stuk voor stuk heel toegepast zijn, echt zichtbare en tastbare producten en installaties. ‘Wij hebben er nooit echt een boodschap aan gehad als een docent vertelde dat je onderzoek nog niet concreet hoefde te worden, een concept mocht blijven en zo. Ja, dachten we dan, maar het is ook wel lekker als er gewoon iets stáát.’
Hun dromen
Nu zijn ze afgestudeerd. En zo verschillend als ze begonnen aan de opleiding IPD, zo uiteenlopend zijn de richtingen die ze nu op gaan. De ene wil de evenementenbranche in; de ander ziet een atelier voor zich waar gewerkt wordt aan producties tussen commercieel en artistiek in; een derde ziet als ultieme droom een aanstelling bij een bureau dat zowel grafisch als ruimtelijk werk levert aan musea en andere culturele instellingen.
Blijven ze die hechte groep die ze nu zijn? Nee, dat denken ze niet. ‘Maar dat is juist goed, dat klopt. We zijn geen gedwongen collectief. We zijn er altijd voor elkaar geweest, maar we zijn ook zelfstandige makers.’
Dit zijn ze
Dit zijn Hicham Bendriss, Nik Beumer, Kimberley Everse, Joran Renckens en Kim Winder.
Dit is de afstudeerlichting van HKU Theater Utrecht, Interactive Performance Design 2022.
